استارتاپ ها به عنوان یک قالب از کسب و کار، اکثرا از نیروهای بسیار جوانی تشکیل یافته اند که ممکن است هیچ اطلاعی از روند برخورد با اسناد تجاری از جمله چک نداشته باشند ولی قطعا برای انجام امور اقتصادی خود به چنین اسناد تجاری نیاز پیدا می کند. در این نوشته به طور خلاصه به یکی از نکات مربوط با چک اشاره می شود. پرسش این است که اگر به عنوان دارنده یک چک، در سررسید آن به بانک مراجعه کردید اما با کسری موجودی مواجه شدید قانون چه راهکاری برای وصول طلب پیش بینی کرده است.
اول باید دانست که قانون استنادی در خصوص مقررات چک، قانون صدور چک مصوب سال ۱۳۵۵ هست که در طی سال ها بخشی از مواد آن با اصلاحاتی همراه بوده است. دوم اینکه براساس ماده ۵ همین قانون اگر دارنده چکی، در تاریخ مندرج در چک به بانک مراجعه نماید اما موجودی حساب صادر کننده چک کمتر از مبلغ چک باشد، به طور مثال مبلغ مندرج در چک ۱۰ میلیون تومان است اما موجودی حساب صادر کننده ۳ میلیون تومان می باشد. در این شرایط دو راهکار پیش روی دارنده چک می باشد:
۱- دارنده، مبلغ موجود در حساب را دریافت دارد و نسبت به کسری از بانک، گواهی عدم پرداخت اخذ نماید و سپس نسبت به کسری از طریق مراجع قانونی اقدامات مقتضی را انجام دهد.
۲- چک را نسبت به کل مبلغ برگشت زده و نسبت به آن اقدامات لازم را انجام دهد.
برخی بر این تصور هستند که اگر موجودی حساب صادر کننده، به میزان مبلغ مندرج در چک نباشد، نمی توانند مبلغ موجود را مطالبه نمایند، در صورتی که متن ماده ۵ قانون صدور چک، نه تنها این حق را به دارنده چک می دهد بلکه بانک را نیز مکلف نموده که مبلغ موجود در حساب را به دارنده چک بپردازد. بهترین راهکار آن است که مبلغ موجود در حساب را گرفته و نسبت به کسری گواهی عدم پرداخت اخذ شود.
متن ماده بدین شرح است: در صورتی که موجودی حساب صادرکننده چک نزد بانک کمتر از مبلغ چک باشد به تقاضای دارنده چک، بانک مکلف است مبلغ موجود در حساب را به دارنده چک بپردازد و دارنده چک با قید مبلغ دریافت شده در پشت چک و تسلیم آن به بانک، گواهینامه مشتمل بر مشخصات چک و مبلغی که پرداخت شده از بانک دریافت مینماید. چک مذکور نسبت به مبلغی که پرداخت نگردیده بیمحل محسوب و گواهینامه بانک در این مورد برای دارنده چک جانشین اصل چک خواهد بود.