از زمانی که یک ایده به ذهن کارآفرین می رسد تا زمان اجرایی کردن آن زمانی نسبتا طولانی صرف مراحل مختلفی چون نوشتن طرح توجیهی و BP و… می شود. پرسشی که در این نوشته سعی بر پاسخگویی آن داریم آن است که در چه مرحله ای بهتر است نسبت به ثبت شرکت در اداره ثبت شرکت ها و موسسات غیر تجاری اقدام نماییم؟
برخی کارآفرینان ترجیح می دهند در همان ابتدای کار و قبل از ورود سرمایه گذار، خود یک شرکت ثبت کنند تا به نحوی هم در زمان صرفه جویی نمایند هم اینکه به واسطه ایجاد یک شخصیت حقوقی مستقل، اعتبار استارتاپ خود را بالاتر ببرند. در اینکه هر دو این موارد تا حدی صحیح است بحثی نیست اما هرگاه قصد انجام عملی را داریم بهتر است که هر دو نقاط ضعف و قوت آن را بسنجیم و ببینیم بین مزایا و معایب آن اقدام، کدام یک بیشتر خودنمایی می نماید.
در مورد ثبت شرکت خوب است به چند نکته توجه کنیم:
۱- هر کسب و کاری الزاما نیاز به ثبت شرکت ندارد.
درست است که ماهیت استارتاپ رشد سریع است اما همیشه همه کسب و کارها، تمامی ویژگی های یک استارتاپ را ندارند و فقط شبیه آن هستند. در این موارد، مثلا یک سایت ارائه خدمات آنلاین در حوزه ای خاص ممکن است بسته به نوع طرح توجیهی آن، از طریق سرمایه گذاری های سنتی یا به هر نحو دیگر، به درآمد مطلوب رسیده و رشد خود را نخواهد از یک حدی فراتر ببرد. در این موارد ممکن است اصلا نیاز به ثبت شرکت در این حوزه وجود نداشته باشد. البته این مورد صرفا یک مثال است و بسیارند کسب و کارهایی با پلتفرم سایت که قطعا می بایست نسبت به ثبت شرکت اقدام نمایند. مقصود آن است که در هر مورد جداگانه بررسی نمایید که آیا واقعا بدون ثبت شرکت، کسب و کار به نتیجه مطلوب می رسد یا خیر. پاسخ مثبت یا منفی به این پرسش می تواند در خیلی موارد راه گشا باشد.
۲- موانع مختلف زیادی بر سر راه یک کسب و کار وجود دارد.
با توجه به درصد نسبتا بالای شکست استارتاپ ها، خصوصا در ایران که ممکن است یک ایده بسیار جذاب و کارآمد باشد اما موانعی بر سر راه آن قرار گیرد، بهتر است از همه جوانب مطمئن شد و وقتی چند ماهی از اجرایی ساختن آن گذشت، نسبت به ثبت شرکت اقدام نمود. چراکه پیش آمده در حوزه ای خاص کارآفرینان شرکتی راه اندازی نموده اند و بعد از آن متوجه شده اند که امکان ادامه فعالیت به هر دلیل وجود ندارد. مثلا وجود موانع قانونی و حقوقی، نبود بسترهای مناسب کسب و کار، عدم تحلیل صحیح بازار و …
۳- عدم آشنایی افراد با مقررات حاکم بر شرکت ها مشکلاتی را به همراه دارد.
یک شرکت استارتاپی در چند سال اول، علی رغم جذب سرمایه ممکن است همچنان زیان ده باشد. این مطلب باید برای اداره مالیات روشن شود. در غیر این صورت اداره مالیات، وفق مقررات، شرکت را مشمول پرداخت مالیات قلمداد می کند.
۴- اعلام وضعیت شرکت به اداره مالیات و سایر مراجع ذی ربط، امری حیاتی است.
بسیاری از استارتاپ ها اگر در روزهای آغازین، تصمیم به ثبت شرکت بگیرند، ممکن است درآمدی کسب ننمایند یا آنکه در حال انجام زیرساخت های کسب و کار خود باشند، در مواردی که شرکت عملا فعالیت تجاری نمی کند حتما می بایست عدم فعالیت خود را به اداره مالیات اعلام نموده و تکالیف قانونی مثل ارسال اظهارنامه را انجام دهند در غیر این صورت اداره مالیات، شرکت را یک شرکت فعال فرض کرده و تمام مقررات مالی را بر شرکت بار می کند. حتی در برخی موارد عدم پرداخت هزینه های قانونی و عدم ارسال اظهارنامه منجر به جریمه هایی نیز می شود. پس در صورتی که شرکت فعالیتی انجام نمی دهد، می بایست نسبت به اعلام این وضعیت به اداره مالیات و سایر مراجع ذی ربط اقدام شود.
۵- اقدامات مربوط به انحلال شرکت، به اندازه ثبت آن دارای اهمیت است.
در برخی موارد که پس از ثبت شرکت تصمیم به خاتمه کار گرفته می شود، ممکن است اقدامات مربوط به انحلال شرکت فراموش شود. در این صورت همچنان شرکت در جریان حیات قرار دارد و مقررات قانونی هم بر آن بار می شود. اگر تصمیم به خاتمه همکاری گرفته اید حتما نسبت به انحلال شرکت یا به طور کلی تعیین تکلیف شرکت ثبت شده اقدام نمایید تا از بروز مشکلات ناخواسته جلوگیری کنید.
خلاصه آنکه تا قبل از اطمینان نسبت به کسب و کار خود و آن هم در مواردی که لزوم داشتن یک شرکت را احساس می کنید، نسبت به ثبت آن اقدام ننمایید. مثلا پس از بررسی های لازم به این نتیجه می رسید که برای انعقاد قراردادها، بالا بردن اعتبار کسب و کار، جذب سرمایه گذار و مواردی از این دست، ثبت یک شخصیت حقوقی در مورد بنگاه اقتصادی خاص، توجیه پذیر می شود. همچنین انتخاب زمان صحیح ثبت شرکت نیز از اهمیت بسیاری برخوردار است. ضمن آنکه در حین ثبت و پس از آن برای جلوگیری از مشکلات قانونی و مالی، نسبت به کسب اطلاعات در این موارد اقدامات لازم را انجام دهید.