نسخه ای خلاصه شده از کتاب ” خلق مدل کسب و کار ” که با فروش مناسبی روبرو شد و ترجمه آن هم به فارسی در دسترس قرار داد مرور خواهیم کرد
برای آشنایی بیشتر به وب سایت کتاب سر بزنید
بخش اول : مدل کسب و کار
مقدمه :
تحولات دو دهه اخیر در زمینه های اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی فضای کسب و کار را دستخوش تغییرات بسیار زیادی نموده است . این تغییرات در عین افزودن بر میزان پیچیدگی و پویایی محیط سازمانها ، گزینه های بسیار متنوعی را برای خلق ، ارائه و کسب ارزش در اختیار قرار می دهد .
مدل کسب و کار :
منطق یک شرکت / سازمان را در چگونگی خلق ،ارائه و کسب ارزش را توصیف می کند .
در رابطه با مدل کسب و کار موسسات، چند سوال اساسی مطرح و روش هایی برای پاسخ دادن به آنها ارائه می شود
- اولین سوال :
در مدل کسب و کار مشتریان محصول و یا خدمات تولیدی موسسه چه کسانی هستند و چه ویژگی ها ، نیازها و علائقی دارند؟ تعیین مشتریان و ویژگی ها ، نیازها و مسائل آنها برای طراحی مدلی که بتواند ارزشی برای مشتریان خلق کند و در صحنه اقتصاد و رقابت موقعیتی بیابد اولین قدم اساسی در طراحی مدل کسب و کار می باشد
- دومین سوال :
موسسه برای مشتریان مزبور چه ارزشی خلق و ارائه می کند که موجب جذب آنها می شود ؟
- سومین سوال :
از چه کانال یا کانال هایی مشتریان از ویژگی ها و ارزش های محصول و خدمات موسسه آگاه می شوند و دسترسی و خرید محصول و خدمت برای آنها فراهم می شود و بالاخره محصول و خدمت به مشتری تحویل داده می شود ؟
- چهارمین سوال :
مربوط به چگونگی ایجاد ارتباط با مشتریان است . به منظور مطلع کردن مشتری در جریان خرید ، راهنمایی او پس از انجام خرید و یا کمک به او در حل مسائل بهره برداری از محصول و خدمت است سازمان های موفق برای این ارتباط و ایجاد اطمینان خاطر برای مشتری و رفع نیاز های او در فهم محصول و استفاده بهتر از آن راه کاری می اندیشد .
- پنجمین سوال :
مربوط به چگونگی کسب درآمد است وقتی محصول یا خدمت با ارزشی به دست مشتری می رسد و آنها علاقه مند به خرید و استفاده از آنها هستند در چگونگی قیمت گذاری و روش کسب درآمد از مشتری مهم می شود .
- ششمین سوال :
فعالیت های کلیدی جهت ایجاد و ارائه ارزش به مشتریان کدام است ؟ فعالیتهای کلیدی بسته به نوع محصول یا خدمت تولید ارائه شده و یا خدمت تولید و ارائه شده و نیز کانال های توزیع متفاوت خواهد بود
- هفتمین سوال:
آیا لازم است تمام فعالیت های کلیدی توسط موسسه انجام شود یا مناسب است که بخشی از آن برونسپاری و توسط افراد و موسسات دیگر انجام پذیرد؟
- هشتمین سوال :
مربوط به منابع مهم لازم برای انجام فعالیت های کلیدی است . منابع کلیدی اعم از منابع فیزیکی ، نظیر خط تولید منابع معنوی نظیر شهرت منابع انسانی و یا مالی برای انجام موفقیت آمیز فعالیت ها مهم است .
- آخرین سوال :
مربوط به ساختار هزینه های مدل است در یک مدل کسب و کار موفق ، طبعا درآمدها از هزینه ها بیشتر و چگونگی کاهش آنها بخش مهمی از مدل کسب وکار است . بررسی هزینه ها و تجزیه و تحلیل آنها می توان بر پاسخ به سوالات قبلی اثر گذار باشد
یکی از نکات مهم در چارچوب ارائه شده برای مدل کسب و کار رابطه بین مدل کسب و کار و استراتژی است . مدل کسب و کار جایگزین استراتژی نمی باشد ولی دو مقوله استراتژی و مدل کسب و کار با هم همپوشانی دارند . استراتژی یک شرکت متمرکز بر ماموریت ، چشم انداز ، محدوده محصولات و خدمات ، حوزه جغرافیایی و مشتریانی است که مشمول فعالیت های شرکت می شود .استراتژی یک شرکت تمرکز دارد که شرکت چگونه از دیگر رقبایش متمایز می شود تا مشتریان را به خود جذب نماید . برخی از ورودی های مدل کسب وکار نظیر کالا یا خدمت تولیدی مورد نظر که به مشتریان ارزش ارائه می نماید یا منابع و قابلیت های کلیدی موسسه و یا نحوه تامین آنها از استراتژی سازمان حاصل می شود
تعریف مدل کسب و کار :
ما نیاز به مفهومی از مدل کسب و کار داریم که هرکسی آن را درک کند و توصیف و بحث را تسهیل نماید. مدل کسب و کار را در بهترین حالت می توان به نه جز سازنده اساسی تشریح نمود . این نه جز منطق چگونگی کسب درآمد یک شرکت را نشان می دهد این اجزا چهار حیطه اصلی یک کسب و کار را پوشش می دهند :
- مشتریان
- ارزش پیشنهادی
- زیرساخت
- پایداری مالی
مدل کسب و کار شبیه به طرح کلی برای استراتژی عمل می کند تا استراتژی از طریق ساختارها ، فرایندها و سیستم های سازمان پیاده سازی شوند.
نه جز سازنده مدل کسب وکار :
۱- بخش های مشتری :
هر سازمان به یک یا چند بخش از مشتریان خدمت می کند
۲- ارزش های پیشنهادی :
سازمان به دنبال حل مشکلات مشتری و برآوردن نیازهای او از طریق ارزش های پیشنهادی است
۳- کانال ها :
ارزش های پیشنهای از طریق کانال های ارتباطی ، توزیع و فروش به مشتریان ارائه می شود
۴- ارتباط با مشتری :
با هریک از بخش های مشتریان روابطی ایجاد شده و این روابط حفظ می شوند
۵- جریان های درآمدی :
ارزش های پیشنهادی که به گونه ای موفقیت آمیز به مشتریان ارائه می شوند منجر به جریان درآمدی می گردند
۶- منابع کلیدی :
عبارتند از منابع فعالیت های مورد نیاز برای ارائه اجزایی که پیشتر توصیف شدند
۷- فعالیت های کلیدی :
عبارتند از فعالیت های مورد نیاز برای ارائه اجزایی که پیشتر توصیف شدند
۸- مشارکت های کلیدی :
برخی فعالیت ها برون سپاری می گردند و برخی منابع از خارج سازمان کسب می شوند
۹- ساختار هزینه :
عناصر مدل کسب و کار منجر به ایجاد ساختار هزینه می شوند
(توصیف و کارکرد هریک از اجرا را می توان در مقاله ای جداگانه تکمیل نمود)
الگوهای طراحی مدل کسب و کار :
الگو در معماری، مفهومی است که زیربنای ایده های طراحی را تشکیل می دهد و می تواند به عنوان نمونه اولیه مورد استفاده مجدد قرار می گیرد.
مدل های کسب و کار با ویژگی های مشابه ، ترکیبات مشابه از اجزای سازنده یا رفتارهای مشابه شرح داده می شود.
- مدل کسب وکار تفکیکی
- دنباله دار
- پلتفرم های چند وجهی
- رایگان به عنوان یک مدل کسب و کار
- مدل های کسب وکار باز
ابزار ها و تکنیک ها در طراحی مدل کسب و کار
کار طراح جستجوی دائم برای خلق موضوعات جدید ، کشف نایافته ها یا دست یابی به کارکردهای مختلف است. وظیفه یک طراح گسترش مرزهای تفکر ، ایجاد گزینه های جدید و در نهایت ارزش آفرینی برای کاربران است
افراد درگیر در کسب و کار به طور ناخودآگاه هرروز به تمرین طراحی می پردازند ما به طراحی سازمانها ، استراتژی ها ، مدل های کسب و کار ، فرایندها و پروژه ها می پردازیم . بدین منظور باید شبکه پیچیده ای از عوامل مانند رقبا ، فناوری ، محیط قانونی و موارد مشابه را در فضایی ناآشنا و جدید را در نظر بگیریم
شش تکنیک طراحی مدل کسب و کار عبارتند از :
- بینش مشتری
- ایده پردازی
- تفکر تصویری
- نمونه سازی
- قصه گویی
- سناریوها
( شرح هریک از تکنیک ها در مقاله ای جداگانه می توان تشریح نمود )
استراتژی :
بخش پیش رو به تفسیر مجدد استراتژی از منظر طراحی مدل کسب و کار می پردازد . این موضوع به شما کمک خواهد کرد که به گونه ای سازنده مدل های کسب و کار اجرا شده را زیر سوال برده و محیطی را که مدل کسب و کار شما در آن کار می کند از منظر استراتژیک بررسی کنید
- محیط مدل کسب و کار
- ارزیابی مدل های کسب وکار
- استراتژی اقیانوس آبی از نگاه مدل کسب و کار
- نگاه مدل کسب وکار
- مدیریت چندین مدل کسب و کار
1 دیدگاه دربارهٔ «چگونه مدل کسب و کار طراحی کنیم؟ (قسمت اول)»
مدل کسب و کار رو برای همه کسب و کارها میشه طراحی کرد؟