محسن رنانی عصر چهارشنبه در نشست «آسیبشناسی نخبگی در ایران» که به همت بنیاد نخبگان استان اصفهان در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان برگزار شد، اظهار کرد: برای همه ما سوال است که چرا نخبگان از کشور می روند؟ و چه کسی در این رفتن مقصر است؟ آیا خود نخبگان مقصرند؟ خانوادهها مقصرند؟ یا دولت و حکومت مقصر هستند؟
این استاد اقتصاد، با بیان اینکه از نظر من «نخبگی» یعنی توانایی خطشکنی در حوزهای که فرد در آن قرار دارد، ادامه داد: «جای سؤال است در جامعهای که هوشش از متوسط هوش جهانی پایینتر است اما به هوشمندی خود باور عجیبی دارد، چرا نمیتواند نخبگان خود را به سرمایه ملی تبدیل کند و آنها را بهراحتی از دست میدهد یا حتی تخریب میکند. این همه هزینه صرف نخبگانمان کردیم اما نتوانستیم دارایی آنها را به سرمایه تبدیل کنیم و اکنون بخش بزرگی از این نخبگان از دسترس اقتصاد ایران خارج شدهاند یعنی یا از کشور رفتهاند یا منزوی و افسرده یا به راههای خلاف و غیرعادی کشیده شدهاند.» او با بیان اینکه، بهنظر میرسد دراینزمینه، همه عوامل یعنی خانواده، جامعه، آموزشوپرورش و حکومت مقصر هستند، توضیح داد: «برخی پدیدهها را بهراحتی میتوانیم انتزاع کنیم اما برخی دیگر را صرفا میتوانیم توصیف کنیم و فقط پدیدههایی که قابلیت انتزاع دارند، میتوانیم برایشان تعریف داشته باشیم. نخبگی از آن مفاهیمی است که صرفا میتوان آن را توصیف کرد و همین ویژگی باعث شده تا نهادهای گوناگون، هرکدام با شاخصههایی بخواهند نخبگی را تعریف و برای آن حوزه معنایی ایجاد کنند.»
برای اینکه با مفهوم نخبگی بیشتر آشنا شوید، مقاله ویژگی انسان های نخبه چیست؟ را مطالعه نمایید.
او اضافه کرد: «ما باید بهگونهای رفتار میکردیم که بهره هوشی نخبگانمان را که نوعی دارایی بود به سرمایه تبدیل میکردیم اما این اتفاق نیفتاد. این همه هزینه صرف نخبگانمان کردیم اما نتوانستیم دارایی نخبگان را به سرمایه تبدیل کنیم و اکنون بخش بزرگی از این نخبگان از دسترس اقتصاد ایران خارج شدهاند.»
استاد اقتصاد سیاسی دانشگاه اصفهان ادامه داد: «چقدر خانوادهها و نهادهای ما روی آموزش نخبگانمان سرمایهگذاری کردند اما در عمل این سرمایهگذاری نتیجهای برای کشور در بر نداشت و بخش بزرگی از آنها کشور را ترک کردهاند و حالا افتخارمان این است که نخبگان ما در کشورهای دیگری موفق شدهاند. این افتخار ندارد که ما این همه منابع مالی خود را صرف کنیم ولی هیچ فایدهای برای کشور نداشته باشد و منافع نخبگان ما را سایر کشورها ببرند.»
گزارش کامل را در سایت بنیاد نخبگان اصفهان بخوانید.