ارتباط دانشگاه و صنعت یکی از چالشهایی است که همواره مدیران در سطوح گوناگون در مورد آن سخن میگویند. هم دانشگاهیان و هم صنعتگران خواستهاند تا به این موضوع ورود کنند اما شاید یک استارتاپ میتوانست بهتر آن را پیش ببرد. پویش پیشتازی از سال 1398 خواسته تا نیازهای منابع انسانی و بهویژه ارتباط دانشگاه و صنعت را در قالب تعریف کار داوطلبانه برطرف کند.
پرهام برومند، مدیرعامل پویش پیشتازی دارای کارشناسی صنایع و کارشناسی ارشد مدیریت کسبوکار است. او با جمعی از همفکرانش در این سالها به فعالیت پرداخته است و پویش پیشتازی را راهاندازی کرده است. برای شنیدن داستان این استارتاپ به سراغ او رفتیم و گفتوگویی داشتیم که در ادامه میخوانید:
در مورد پویش پیشتازی یک توضیح کلی بهعنوان مقدمه بفرمایید.
اگر بخواهیم راحتتر صحبت کنیم، ایدهی اولیهی ما، حلقهی مفقودهی بین صنعت و دانشگاه بود. ایدهای به ذهن ما رسید که بتوانیم این مشکل را تا حدودی حل کنیم؛ بنابراین حدود اوایل سال 98 تحقیقاتی انجام دادیم و کار را شروع کردیم. در یک بازهی حدوداً ششماهه تحقیقاتی روی این پروژه انجام دادیم و مدلهای خارج از کشور را بررسی کردیم؛ اما دو مشکل اساسی در این زمینه وجود داشت. اولین مشکل دانشجویان، بحث رزومه نداشتن بود و اینکه از دانشگاه دستاورد رزومهای ندارند. از طرفی هم صنعت، نیروی ماهر و با رزومه میخواهد.
ما یک مدل خارجی پیدا کردیم و اگر بخواهیم راحتتر بررسی کنیم یک مدل قدیمی در کشور خود ما نیز بود. در منابع خارجی از 14 عنوان فعالیت داوطلبانهای که وجود دارد، یکی از آنها فعالیت داوطلبانه مبتنی بر مهارت است.
و این موضوع میگوید این افراد فعالیتی رو انجام بدهند با هدف رشد خودشان و کسب مهارت. از طرفی خود ما نیز در گذشته این موضوع را داشتیم یعنی از قدیم با فضای استاد و شاگردی روبهرو بودیم که بیشتر در فضای بازار بوده است.
ما گفتیم میتوانیم این دو را ترکیب کرده و بومیسازی کنیم و در قالب فعالیت داوطلبانه راهاندازی کنیم. این ایدهی اولیهی پویش پیشتازی هست که سال 98 شکل گرفت و اوایل سال در قالب یک نشست تخصصی که حدود 60 صنعتگر یا فعال حوزهی کارآفرینی اصفهان بودند، ایده را مطرح کردیم.
تیم اولیهی پویش پیشتازی چگونه شکل گرفت؟
قبل از شروع پویش پیشتازی، در حوزههای کارآفرینی فعال بودم و به صورت مشترک پروژههای متعددی با برخی دوستان داشتیم و در قالب یک مجموعهی دیگر داشتیم کار میکردیم. از وقتیکه پویش پیشتازی جدیتر شد، شروع کردیم بر اساس نیازی که داشتیم و شناختی که از فضایی که در اکوسیستم استارتاپی داشتیم، به افراد مختلف پیشنهاد دادیم. تیم اصلی ما شکل گرفت و کارمان را شروع کردیم. در این مدت، افرادی از تیم جدا و اضافه شدند و ما در همین حین، هستهی اولیه را مشخص کردیم و باز هم سعی کردیم از فعالان اکوسیستم کمک بگیریم.
نسخهی اولیهی پویش پیشتازی(MVP) چه بود؟ چطور اجرا شد و چه بازخوردی داشت؟
همانطور که عرض کردم، در همان نشستی که برگزار کردیم، خب ایدهی ما مشکلاتی داشت. مثلاً مواردی همچون بیمه، قانون کار و نحوه اجرا باید بهتر بررسی میشد. چون دغدغههای مخاطبین ما این بود که مثلاً از آنها سوءاستفاده نشود و کار مثمر ثمر باشد، چون صنعتگرها باید وقت و انرژیشان را برای تربیت دانشجو بگذارند.
ما همین مورد رو در جلسه مطرح کردیم و گفتیم بیایید دو ماه به صورت آزمایشی کار کنیم.
مدل اولیهی ما این شکلی بود که یک فرم اولیه رو طراحی کردیم و نمیخواستیم به صورت الکترونیکی باشیم؛ چون میخواستیم ببینیم این ایده اصلاً چقدر کارایی دارد.
سعی کردیم به سادهترین حالت ممکن شروع کنیم. صفحات مجازی در اینستاگرام و تلگرام ایجاد کردیم و سعی کردیم با سادهترین امکانات، کار را شروع کنیم. سپس یک فرم درست کردیم و آن را برای مخاطبینی که داشتیم، ارسال کردیم. از طرف دیگر، خودمان را به شرکتها معرفی میکردیم. چون شناخته نشده بودیم، خودمان را پرزنت میکردیم و اگر موافقت میکردند، فرم را تکمیل میکردند. ما در قالب فرمتهای آگهی مشخص طراحی میکردیم و در شبکههای مجازی منتشر میکردیم. اگر درخواستی میآمد، به پذیرنده معرفی میکردیم. ما سعی کردیم که در قالب شبکههای مجازی ابتدا کار را شروع کنیم و این مدل اولیهای بود که کارمان را انجام دادیم.
همچنین چالش اجراییاش را حل کردیم و در کنار آن بحث موارد قانونی را در قالب تفاهمنامهای با فنی حرفهای و اداره کار اصفهان امضاء کردیم. در کنارش آییننامههایی رو آماده کردیم که به چه شکلی این کار را انجام بدهند و کار را آغاز کردیم.
وقتی دیدیم مدل موفق شد، شروع کردیم کمی تغییرات ایجاد کردن؛ مثلاً بحث سایت را جدیتر پیش گرفتیم و در مدل شبکههای اجرایی تغییراتی دادیم. مدل خدماتی که میدادیم را اضافه کردیم و مدام به صورت فاز به فاز، برنامههای خودمان را یکییکی اضافه کردیم.
از ابتدا تا الان با چه چالشهایی مواجه شدید؟
بزرگترین نکتهای که کار ما دارد، بحث مخاطبش هست. مثل همهی کسبوکارها. ما یک بحث فرهنگسازی را هم داریم، انجام میدهیم. خب فکر میکردیم از ایده اولیه زیاد استقبال بشود، چراکه افراد به صورت رایگان حاضر به کار میشدند.
چیزی که در جامعهی عمومی هست، مثلاً اعلام میکنند «کار نیست» که برخلاف واقعیت است، کار هست، خیلی هم هست ولی افراد مهارتدیدهای نیستند که این کار رو انجام بدهند.
ما خودمان هم که شروع کردیم، گفتیم در این اوضاع بیکاری، کسی نمیتواند سر کار برود، اما بعد دیدیم چقدر فضا زیاد است. یکی از چالشهایی که داریم این است که ما مرتباً درگیر این مسئله هستیم که شناخت دو طرف نسبت به یکدیگر را مدیریت کنیم. سعی کنیم مرتباً فضای کارفرما و صنعت را به مخاطبمان بشناسانیم. از آنطرف این فرهنگسازی را انجام بدهیم که هم افراد در قالب داوطلبانه فعالیت کنند و هم نیروهای داوطلب در مجموعهها به صورت موفق مشغول به کار شوند.
چگونه سرمایهگذار جذب کردید؟
بنای اولیهی ما شتابدهنده است. ما سعی کردیم از کسانی که در اکوسیستم کارآفرینی اصفهان فعال هستند، کمک بگیریم. یکی از جاهایی که خیلی به ما میتوانست کمک کند، شتابدهندهی صنایع خلاق بود. با توجه به اینکه در حوزهی صنایع خلاق مجموعهی ما جای میگیرد، اواخر سال 98 توانستیم به این مجموعه ورود کنیم و کارمان را در دانشگاه اصفهان شروع کردیم.
تمرکزمان را از موارد ابتدایی برداشتیم و جدیتر کارکردیم و تمرکزمان را روی مخاطب گذاشتیم. طی این یک سال رشد خوبی داشتیم. با وجود گسترش کرونا که خیلی از شرکتها در این شرایط متضرر میشدند، رویداد انتقال تجربهی خوبی برگزاری کردیم و با تیمها شروع به مذاکره کردیم.
فکر میکنم که آذرماه سال 99 بود که رویداد 100 استارتاپ در اصفهان برگزار شد و ما به کمک شتابدهنده توانستیم در این رویداد شرکت کنیم.
به دلیل آمادگی خوبی که داشتیم، در طی این 1 سال در آنجا جذب سرمایه داشتیم.
قبل از آن، سرمایه چطور تهیه شد؟
دلیل اصلی که پویش پیشتازی شکل گرفت و توانست تا اینجا خوب عمل کند، دغدغهی ابتدایی بود که داشتیم. ما حلقهی مفقوده دانشگاه و صنعت رو دیده بودیم و عملاً مجموعهها نتواسته بودند این نیاز را برطرف کنند و صنعت و دانشگاه را به هم وصل کنند. ما در سال اول هزینهی مالی زیادی پرداخت کرده و مشکلات مالی داشتیم؛ ولی تیم خودمان شرایط را مدیریت میکرد تا پایهی اولیهی پویش پیشتازی شکل بگیرد.
جریان مالی پویش پیشتازی چطور هست؟
در مدل پویش پیشتازی، خدمات جانبی پررنگتر هست. در حالت کلی هزینهای از افراد دریافت نمیکنیم و ما در قالبهای دیگری مثل خدمات آموزشی، جریان مالی داریم. چیزی که ما حس کردیم این بود که در کنار دورهی داوطلبانه، نیاز به آموزش و مشاوره هست تا کسب درآمد کنیم. از طرفی پذیرندههای ما بعضی اوقات هزینهی تبلیغاتی دارند که در این نسخهی اخیر خدمات اشتراکی فراهم آوردیم.
سرمایهای که تیم از جیب خودشان هزینه کردند، توانسته جبران شود؟
سال 98 سال خیلی سختی بود سعی کردیم بهار 99 تغییرات جدی در طرح اعمال کنیم. از اول شروع به برنامهریزی کردیم، ایراداتمان را پیدا کردیم و سعی شد که آنها را برطرف کنیم؛ یعنی سال 99 سعی کردیم مدل درآمدیمان را تست کنیم.
در سال 1400 سعی کردیم خدمات اشتراکی و مشاورهمان را تست کنیم.
کل فعالیتهایی که پویش پیشتازی دارد را بفرمایید؟
تا سال 99 بیشتر خدمات معرفی داوطلب بود ولی از اواسط 99 همانطور که پیشبینی کرده و جز خدماتمان گذاشته بودیم، آموزش را با فعالیت داوطلبانه ترکیب کردیم. رویداد از مهارت تا اشتغال را رونمایی کردیم. به این صورت بود که بحث مهارتهای نرم را آموزش میدهیم چون بحث کمرنگی در جامعه ما دارد.
طبق آمارهای منتشر شده 60 درصد از استخدامها پایدار نیست و دلیلش به خاطر مهارتهای نرم هست. به خاطر همین ما روی این موضوع مرتباً تحقیق کرده و از منابعی خارجی مثل مجمع جهانی اقتصاد تا بررسی آگهی استخدام و مصاحبهی اساتید داخل کشور یک سری از مهارتهای نرم را مشخص کردیم که سعی کردیم در دوره روی آن تمرکز کنیم و افراد را در این حوزه توانمند کنیم. افراد وارد کارگاههای مهارتهای نرم ما میشدند و در کنارش فعالیتهای داوطلبانه انجام میدادند و با نظرسنجیهایی که انجام داده بودیم، دورههای تخصصی را راهاندازی کردیم که بر اساس نیاز استان خودمان و استانهای همجوار بود؛ دورههایی مثل مارکتینگ که نیروهایی را آموزش بدهیم و به شرکتها برای استخدام معرفی کنیم.
چه خدماتی ارائه میدادید؟
وارد خدمات مشاورهای شدیم و تلاشمان بر این بود که سیکل شناسایی مشاور و آموزش و جذب را به صورت کامل بتوانیم انجام بدهیم. به عنوان مرکز شتابدهی نیروی انسانی شناخته بشویم و به جای تمرکز بر اساس ایدهها، افراد را پرورش داده و وارد کار کنیم.
چشمانداز شما برای آینده چیست؟
ما در اصفهان توانستیم عملکرد خوبی داشته باشیم و موفقیتی که در ذهنمان بود را کسب کردیم. هدف این هست که در سالهای آینده در کشور مطرح بشویم و این مدل شتابدهی را با کمک سرمایهگذارانی مثل شتابدهنده صنایع خلاق و شهرک علمی تحقیقاتی اصفهان، در سطح کشور انجام بدهیم. به صورت کامل یک مرکز توانمندسازی بشویم و دانشجویان خصوصاً دانشجویان ترم 5-6 که به دنبال اشتغال هستند را وارد بازار کار کنیم.